بررسی تنوع ژنتیکی در بین توده‌های تره ایرانی (Allium ampeloprasum ssp. persicum) با استفاده از صفات مرفولوژیکی

این تحقیق روی 38 توده ایرانی جمع‌آوری شده از نقاط مختلف ایران از اردیبهشت 1378 تا اسفند 1379 به مدت 2 سال در مزرعه تحقیقاتی و آزمایشگاه گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران انجام شد. ابتدا بذر توده‌های مختلف در قالب طرح آگمنت در مزرعه کاشته شدند و در دو سال آزمایش، تعداد 45 صفت بر اساس دستورالعمل‌های موجود مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی تمام صفات در مراحل مختلف رشدی این توده‌ها به وسیله تجزیه آماری کلاستر یا خوشه‌ای و براساس میزان تشابه آن‌ها در صفات، گروه‌بندی شدند. توده اهواز 19 با صفات خود نظیر زود گلدهی و رنگ متفاوت اندام گل به تنهایی در دسته‌ای مجزا قرار گرفت. توده‌های زابل 24، فارس 40 و همدان 49 در دسته دوم و توده‌های آذربایجان غربی 27، همدان 47 و همدان 50 در دسته سوم قرار گرفتند. سایر توده‌ها (31 توده) در دسته چهارم قرار گرفتند که دیر گل بوده و رنگ غالب اندام گل در آنها نسبت به دسته اول بسیار متفاوت بود. میانگین شاخص‌های رشدی نیز در این دسته از میانگین کل بیشتر بود. دسته‌های دوم و سوم برای صفات ذکر شده در بالا در حد واسط دسته‌های اول و چهارم قرار گرفتند. بر مبنای تجزیه کلاستر براساس اجزای عملکرد، 11 توده برتر شناسایی شدند که همگی از دسته چهارم بودند. همچنین همبستگی معنی‌داری بین زمان گلدهی و رنگ غالب اندام گل در توده‌های مختلف مشاهده شد. هیچگونه ارتباطی بین محل جمع‌آوری توده‌ها و فاصله ژنتیکی بین آن‌ها مشاهده نشد.